Projektowanie Ogrodu Smaków to proces, w którym pomysły się pojawiają, następnie je analizujemy i weryfikujemy. Należy przemyśleć styl kompozycyjny całości; rustykalny, nowoczesny a może klasyczny. Przy wyborze stylu kierujemy się naszymi upodobaniami jak i otoczeniem, zazwyczaj warzywniak jest elementem większej całości, dlatego ważne jest żeby współgrał z resztą ogrodu.

Projektowanie ogrodu smaków – wybór rozwiązań

Kolejny etap to wybór elementów architektury naszego ogródka; szklarenka, skrzynie czyli podwyższone zagony, zagony gruntowe czyli płaskie, kompostownik,  konstrukcje na pnącza, donice, układ ścieżek, ewentualnie ogrodzenie z furtką [jeśli mamy pieska]. Dobór elementów architektonicznych dokonujemy w oparciu o przygotowaną wcześniej listę planowanych upraw.

Szklarenka sprawdzi się doskonale do uprawy pomidorów i najwcześniejszych ogóreczków, dodatkowo przyda się jeżeli planujemy wysiewy i przygotowanie własnych rozsad. Skrzynie przeznaczymy pod całosezonową uprawę różnych sałat, pietruszki naciowej, kopru, dosłownie 5-6 szt. pora i selera na włoszczyznę i oczywiście ogóreczków gruntowych. Zagony gruntowe przeznaczymy głównie pod truskawki, krzewy i drzewka  owocowe a także rośliny dyniowate. Donice sprawdzają się przede wszystkim w uprawie ziół i kwiatów jednorocznych, ale będą też doskonałe dla pomidorów karłowych, papryczki ostrej i truskawki pnącej. Sporo tego wszystkiego dlatego warto zaczynać od mniejszych powierzchni, poznać tajniki uprawy roślinek i własne możliwości czasowe bo niestety, zwłaszcza warzywa są pod tym względem dość wymagające.

           Ogród  Smaków – lipiec 2016

Cele projektowe

Przystępując do planowania postawiłem sobie następujące cele; łatwość w utrzymaniu porządku i estetyki, wygodny dostęp do grządek z warzywami, zminimalizowanie prac pielęgnacyjnych a zwłaszcza usuwania chwastów. Podstawowe kryterium przy projektowaniu to funkcjonalność. Bardzo starannie należy przemyśleć którędy będziemy chodzić, czy potrzebujemy komunikacji dla taczki [konieczność przewiezienia ziemi lub resztek po uprawach], poruszanie się z wężem do podlewania itp. Z ogrodem jak z ubraniem, źle czujemy się  w najbardziej nawet topowych ciuchach jeśli marnie leżą i są niewygodne.

Dla mnie ogród to miejsce wyciszenia i medytacji. Praca z roślinami przynosi uspokojenie, otaczamy je opieką poświęcamy im czas i naszą energię, prosta cudowna relacja która zaowocuje wyjątkowymi plonami. Pamiętajmy że w naszych plonach jest energia ziemi, słońca i ta pochodząca z naszej pracy. Zadbajmy żeby to co położymy na stole było cudownym pokarmem dla naszego ciała i duszy. W obecnym zabieganym i nerwowym świecie ogród może być wspaniałym terapeutą, tylko musimy chcieć.

Projektowanie ogrodu smaków musi być skoordynowane. Jeśli ogród ma pełnić tak ważną funkcję musi być zbudowany harmonijnie, z odpowiednio dobranymi i rozmieszczonymi elementami. Stwórzmy swój własny świat, swój niepowtarzalny Ogród Smaków, jest bardzo ważne abyśmy czuli się w nim dobrze, by chciało nam się w nim przebywać. Każdy ma własną estetykę, własne kanony piękna, dlatego nie ma jednego uniwersalnego przepisu na ogród. Jeśli nie mamy wystarczającej wiedzy i umiejętności by samodzielnie stworzyć projekt i zbudować ogród, możemy zlecić to fachowcom. Ale nawet w takim przypadku radzę włączyć się aktywnie w proces twórczy, tak aby efekt był skrojony na naszą miarę. Planując wielkość ogrodu i dobór roślin, pamiętajmy że praca w ogrodzie ma być relaksem, dlatego nie planujmy zbyt wiele. Za dużo obowiązków wywoła stres, zaczniemy pracować pośpiesznie, nerwowo  i całe przedsięwzięcie będzie bez sensu.

Mój projekt

                                   Ogród Smaków – projekt   1. budynek gospodarczy     2. szklarenka    3. skrzynie drewniane    4. kompostownik    5. kratki drewniane    6. murek z ujęciem wody    7. chodnik z płyt    8. chodnik z kostki brukowej     9. zagony gruntowe

Powierzchnia ok 100 m2, północną ścianę ogródka stanowi budynek gospodarczy [1], kierunek południowy w osi podłużnej do góry rysunku. Styl założenia zbliżony do układu klasycznego; eliptyczna rabata podkreślona obwódkami bukszpanowymi z centralnym punktem [drzewko moreli] w pierścieniu z kostki brukowej, prostokątne wyniesione zagony i w  centralnym punkcie klasyczny murek kamienny z ujęciem wody. Nawierzchnie utwardzone zapewniają wygodny dostęp do każdej części ogrodu. Wykonano je z dwóch rodzajów nawierzchni; kostki brukowej [8] i płyt tarasowych z betonu szlachetnego [7], obie w kolorze brudnej czerwieni. Alejki w kształcie łuków  otaczające eliptyczną rabatę wykonano z drobnej kostki brukowej, skrajna alejka z lewej strony rysunku stanowi jednocześnie główny trakt komunikacyjny do dalszej części ogrodu.  Proste  ścieżki między zagonami to płyty tarasowe o gr. 3 cm i szerokości 60 cm. Betonowe nawierzchnie doskonale sprawdzają się w użytkowaniu zapewniając wygodną komunikację i łatwość w utrzymaniu porządku.

        skrzynie/inspekty

Projektowanie ogrodu smaków – skrzynie na rośliny

Zagony do uprawy warzyw zaprojektowałem w formie skrzyń drewnianych o wymiarach wys 28 cm,  dł. 390 cm i szer. 95 cm . Taka konstrukcja znakomicie poprawia komfort pracy z warzywami, możemy przysiąść na krawędzi lub na przenośnej ławeczce z prostej deseczki opartej na krawędziach sąsiednich skrzyń. Konstrukcje wykonano z czterech warstw powszechnie dostępnych kantówek z drewna impregnowanego ciśnieniowo o przekroju 7 x 7 cm.  Kantówki łączone są ze sobą przy użyciu wkrętów metalowych dł. 12 cm, dokręcamy kolejne warstwy dając  wkręty w rozstawie co 50 cm, po zamontowaniu ostatniej warstwy obracamy skrzynię tak aby główki wkrętów znalazły się od spodu skrzyni, dzięki temu w wierzchniej warstwie nie będziemy mieli śladów połączeń.

Projektowanie ogrodu smaków jest bardzo wymagające. Planując nawierzchnię pozostawmy odległość między ścieżkami z miejscem na skrzynie szerokie o 5 cm mniej niż szerokość skrzyni w naszym przypadku 90 cm,  pozwoli to na stabilne oparcie skrzyń na krawędziach płyt. Ścianki wewnętrzne  skrzyń zabezpieczamy przed bezpośrednim stykiem z ziemią, ja  zastosowałem folię do izolacji poziomych  o szer. 30 cm, folia została przymocowana za pomocą zszywacza tapicerskiego. Dodatkowo skrzynie przed napełnieniem ziemią zabezpieczyłem od kretów za pomocą mocnej siatki z tworzywa sztucznego. Skrzynie wypełniamy ziemią ogrodową, powinna być to ziemia z ogrodu lub pola z wierzchniej uprawnej warstwy, ziemie workowane są produkowane na bazie torfów i możemy je zastosować tylko jako dodatek. Ja u siebie zastosowałem ziemię z pola z 20% dodatkiem ziemi kompostowej. Skrzynie napełniamy podłożem do wysokości 7 -10 cm poniżej górnej krawędzi.

Projektowanie ogrodu smaków – co warto wiedzieć?

Dodatkowym elementem wyposażenia skrzyń mogą być okna inspektowe, możemy w ten sposób przyśpieszyć zbiory o 1-2 tygodnie. Okna wykonałem w bardzo prostą metodą; rama z listwy o przekroju 5 x 2,5 cm [wyciąłem z deski tarasowej impregnowanej] wymiar ramki to 95 x 195 – dwie ramki na skrzynie [ jedna na całość nie byłaby wygodna w użyciu i mało stabilna]. Dodatkowo na górnej stronie ramki zamocowałem konstrukcję z listewki 2,5 x 3 x 195 cm  i 4 poprzecznych listewek 0,6 x 2,2 x 95 cm, stanowią one wzmocnienie konstrukcji a przede wszystkim zapewniają sztywność  i wyparcie do góry foli [zabezpieczenie przed wodą deszczową ]. Konstrukcja ramki obciągnięta folią tunelową 115 x 215 cm, folię zawijamy na ramkę od spodu i mocujemy zszywaczem tapicerskim co 10 cm. Tak wykonane okna są bardzo lekkie a co za tym idzie i wygodne w użyciu. Po trzech latach użytkowania przed nowym sezonem wymieniłem folię na nową, ramka jest w dobrej kondycji i powinna posłużyć jeszcze parę lat.

O skrzyniach napisałem trochę więcej bo uważam że jest to podstawowy element ogrodu warzywnego, komfort pracy z warzywami w porównaniu do zagonów płaskich jest o niebo lepszy. Łatwo możemy przygotować bardzo dobre podłoże dla naszych roślin i zabezpieczyć je przed krecią robotą i ślimakami. Skrzynie możemy oczywiście wykonać z innych materiałów [elementy betonowe, murowane z cegły lub kamienia, oraz różnych elementów drewnianych]. Z mojej praktyki wynika że kantówka 7 x 7 jest rozwiązaniem wartym polecenia. Jeszcze słowo o szerokości skrzyń, 1 metr to maksimum powyżej będziemy mieli utrudniony dostęp do upraw w środku skrzyni.

Życząc sukcesów w projektowaniu i budowie własnego Ogrodu Smaków  zapraszam do lektury kolejnych wpisów.  Poniżej zdjęcia z kilku naszych realizacji.